En dan is na heel hard werken en uren, dagen, weken, maanden achter je laptop zitten je manuscript af. Maar wat nu? Veel beginnende schrijvers gaan het gelijk naar zoveel mogelijk uitgevers mailen. Liefst met een standaardtekstje, want dat is lekker makkelijk. Maar is dat wel zo verstandig?
Daarover verschillen de meningen, maar ik denk dat het antwoord ‘nee’ is. De gedachte dat je zonder ervaring, zonder enige theoretische kennis en zonder hulp van experts gelijk een perfect boek kunt schrijven is waanzin. Alsof iemand die nog nooit een penseel vast heeft gehouden zomaar ineens een meesterwerk à la Van Gogh of Rembrandt kan schilderen.
Hoe heb ik het aangepakt? Om te beginnen heb ik een abonnement genomen op Schrijven Magazine, een tijdschrift vol handige tips voor beginnende én gevorderde schrijvers. Via dit tijdschrift kwam ik in contact met Maria Genova, een journaliste die al een stuk of 15 boeken op haar naam heeft staan en graag haar kennis en ervaring deelt met aspirant schrijvers. Door haar kwam ik erachter dat er nog best wel wat scheelde aan mijn boek. ‘Schrijven is schrappen’ wordt er wel eens gezegd, en dat blijkt maar al te waar te zijn. Maria liet mij zien dat mijn manuscript vol stond met overbodige details. Door goed naar haar te luisteren heb ik mijn boek in kunnen korten van 96.000 woorden naar 70.000 woorden, zonder iets van de essentie kwijt te raken. Het resultaat? Nog steeds hetzelfde verhaal met dezelfde personages en dezelfde gebeurtenissen, maar wel een stuk beter leesbaar.
Tijd voor de volgende stap. Het is nu goed, dus huppakee, met één druk op de knop naar 100 uitgevers tegelijk mailen om je kansen te vergroten? Nee, natuurlijk niet. Goed nadenken en goed plannen, dat is belangrijk. Precies toen ik op dat punt beland was hoorde ik over schrijfcoach Marelle Boersma en de uitgeversdag die zij jaarlijks organiseert. Daaraan meedoen is niet goedkoop, maar zeker iedere cent waard.
Van Marelle leerde ik hoe je een uitgever moet benaderen. Een manuscript opsturen dat ze misschien na 20 pagina’s wegleggen omdat ze het saai vinden, terwijl het vanaf pagina 30 ineens superspannend wordt? ‘Nee’ is het antwoord weer. De oplossing is een bookproposal, een documentje van een paar A4-tjes dat (veel) meer bevat dan alleen maar een synopsis en een korte biografie van de auteur.
Beschrijf niet alleen waar je boek over gaat en wie je bent, maar vertel wat een uitgever allemaal wil weten. Waarom heb je dit boek geschreven, wat maakt het uniek en waarom moet het beslist uitgegeven worden? Maar geef ook aan wat voor netwerk je als schrijver hebt en op welke manieren je je boek kunt promoten. Laat zien dat je actief bent op social media. En misschien wel het allerbelangrijkste: bedenk hoe je dit in een paar zinnen duidelijk kunt maken. De zogenaamde elevator pitch. Stel je voor dat je bij een uitgever in de lift staat. Dan moet je jezelf en je product weten te verkopen voordat de deuren weer open gaan en hij of zij weg kan lopen.
Voor aanvang van de uitgeversdag kregen we een online cursus waarin we de finesses leerden van een goed bookproposal schrijven. Op de dag zelf, die overigens zeer goed georganiseerd was en ook heel gezellig, had Marelle nog wat nuttige tips voor ons en mochten we onze pitch op onze mededeelnemers oefenen. Kun je direct de essentie weergeven? Makkelijk is dat niet, maar na flink oefenen en wat tips van de experts hadden de meeste mensen toch wel een goed idee hoe het moest.
En ’s middags kwamen de uitgevers. Heel spannend, want nu mochten we het geleerde meteen in de praktijk gaan brengen. Doe je elevator pitch, en als de uitgever geïnteresseerd lijkt vraag je of je je proposal mag aanbieden. Ik heb dit bij vier uitgevers gedaan. Niet alleen bij grote spelers op de markt, maar ook bij een paar kleinere uitgevers, want groter betekent niet per definitie beter.
Heb ik een voorkeur? Nee, eigenlijk niet. Mijn boek op de markt gebracht door één van de grootste uitgevers van Nederland en in alle boekhandels komen te liggen zou natuurlijk geweldig zijn, maar ik onderschat de kleinere ook niet.
En nu komt het lastigste. Wachten tot ze mijn proposal hebben gelezen. De verleiding is groot om gelijk te gaan mailen en te vragen wat ze er van vonden, maar geduld is een schone zaak.
De uitgeversdag heb ik samen met mijn schrijfmaatje Ingrid afgesloten met een bezoekje aan een sushi restaurant. Na alle moeite die we gedaan hadden mochten we onszelf wel even verwennen. En als we een berichtje krijgen dat iemand onze boeken wil uitgeven? Dan gaan we dat natuurlijk vieren met nóg een keer sushi eten.